07 Lutego 2024r. - LXXVII wycieczka piesza z cyklu „60 + z PTTK”.
Tematem 77 wycieczki pieszo-krajoznawczej z cyklu „60+ z PTTK” była Droga Królewska. Na miejscu zbiórki prowadząca Teresa Karasiewicz, przodownik TP, społeczna działaczka OM PTTK w Toruniu, przedstawiła tematykę kolejnej wycieczki oraz trasę dzisiejszego wędrowania.
Droga Królewska
Ulicą Majdany ruszyliśmy do platformy widokowej „Panorama Torunia”.
Spośród miast Pomorza Toruń związał się w szczególny sposób z królami polskimi. Mieszczanie nie lubili szlachty ani szlacheckiej Rzeczypospolitej, ale okazywali swe przywiązanie i wierność królom. Król był dla nich symbolem państwa polskiego. Szczególnym sentymentem darzyli nasze miasto Jagiellonowie, chętnie tu przebywali nawet przez kilka miesięcy.
Jako pierwszy w 1404 roku przybył król Władysław Jagiełło zaproszony przez wielkiego mistrza Konrada von Jungingena. Króla przyjmowano bardzo uroczyście, przyjeżdżał jeszcze kilka razy w następnych latach, zwykle zatrzymując się w zbudowanym na drugim brzegu Wisły zamku Dybów. Podczas pierwszego pobytu króla w 1404 roku zdarzył się nieprzyjemny wypadek. Gdy Władysław Jagiełło objeżdżał ze swą świtą Stare Miasto jakaś mieszczka oblała go pomyjami. Nieszczęsna kobieta została schwytana i skazana na utopienie. Od niechybnej śmierci uratował ją król, wybaczając jej postępek.
Najczęściej ze wszystkich władców w Toruniu przebywał syn Władysława Jagiełły – Kazimierz Jagiellończyk. W ciągu swego długoletniego panowania Kazimierz Jagiellończyk odwiedzał Toruń 16 razy. Łącznie spędził w mieście ponad rok czasu. W 1466 roku przez kilka tygodni mieszkał w toruńskim Ratuszu i wtedy właśnie we Dworze Artusa został podpisany dokument kończący wojnę z Krzyżakami.
Szczególne związki z Toruniem połączyły syna Kazimierza – Jana Olbrachta. Czuł się w mieście dobrze, wielokrotnie tu powracał. Ostatni raz przyjechał z licznym dworem w 1501 roku i zamieszkał w Ratuszu. Podczas pobytu w mieście król zaniemógł, dostał udaru, stracił mowę i 17 czerwca 1501 zakończył życie. Zabalsamowane ciało króla zostało przewiezione do Krakowa i złożone w Kaplicy Królewskiej na Wawelu. W Toruniu pozostało serce króla, które wmurowano w filar kościoła św. Janów.
Następca Jana Olbrachta, jego brat Aleksander do Torunia przybył w 1504 roku. Przyjechał od strony Kujaw i przejechał przez nowo zbudowany most na Wiśle. Wraz z małżonką Heleną i liczną świtą zamieszkali w Ratuszu na około pięć tygodni. Pobyt króla był związany ze ściślejszym połączeniem Prus Królewskich z Polską.
Kolejny syn Kazimierza Jagiellończyka – król Zygmunt Stary przebywał w Toruniu kilkakrotnie w latach 1519-1521. To w Toruniu otrzymał wiadomość z Krakowa o narodzinach następcy tronu – Zygmunta Augusta.
Zygmunt August odwiedził Toruń na krótko w 1552 roku będąc w drodze do Gdańska i Królewca. Był ostatnim władcą z dynastii Jagiellonów na polskim tronie.
Z platformy widokowej ruszyliśmy w kierunku zamku Dybów. Tam zrobiliśmy krótką przerwę. Następnie pokonując most drogowy dotarliśmy do alpinarium. I dalej ulicami Pod Krzywą Wieżą oraz Bankową doszliśmy do ul. Żeglarskiej.
Droga Królewska w Toruniu to trasa, którą przemierzali królowie polscy, przybywający do miasta. Król ze swoim orszakiem wjeżdżał do miasta od południa, od strony Wisły, przez Kępę Bazarową, przez most, który na takie okazje specjalnie dekorowano i wyściełano kobiercami. Główną część drogi stanowiła reprezentacyjna ul. Żeglarska, wyjątkowo szeroka, ponieważ prowadziła do nabrzeża portowego nad Wisłą, z bogatą zabudową domostw możnych mieszkańców Torunia. Po przekroczeniu Bramy Żeglarskiej, przy dźwiękach dzwonu Tuba Dei, podczas uroczystego powitania władze Torunia wręczały królowi symboliczny klucz do bram miasta. Później orszak gości udawał się na mszę świętą do kościoła Świętojańskiego, a następnie do Ratusza Staromiejskiego, gdzie król zamieszkiwał w specjalnie przygotowanej sali – Sali Królewskiej.
Obecna nazwa ulicy Żeglarskiej podkreśla handlowy charakter miasta oparty na żegludze wiślanej i morskiej. Jednocześnie była reprezentacyjną i jedną z głównych ulic handlowych i komunikacyjnych Torunia (szerokość od 16,5 do 19,5 m). Od 1371 roku ulicę nazywano Ziglergasse (ceglarska, ceglana), dopiero potem pojawia się nazwa „żeglarska”. Pierwotna nazwa wiąże się zapewne z charakterem ulicy, która jako najważniejsza dla XIII- i XIV-wiecznego Torunia została najwcześniej zabudowana kamienicami murowanymi – ceglanymi przez bogaty patrycjat kupiecki. Dawniej jedynie fragment ulicy od Bramy Żeglarskiej do kościoła Świętojańskiego nosił nazwę obecną. Część północna (od kościoła) nosiła nazwę Kurza. Dopiero od 2 poł. XVII wieku zaczęto łączyć oba odcinki pod wspólną nazwą Sieglergasse. Ulica Kurza miała charakter targowy, gdyż odbywał się tu w średniowieczu handel nabiałem.
Ulica Żeglarska, jako jedna z głównych ulic handlowych i komunikacyjnych dawnego Torunia, zamieszkiwana była przez możne rody kupieckie, bogate rodziny toruńskiego patrycjatu, a w czasach nowożytnych swoje rezydencje posiadali też przedstawiciele szlachty. Jednym z najpiękniejszych pałaców jest barokowy, należący od końca XVII w. do rodziny Dąmbskich. Na początku XVIII wieku przy tej ulicy mieszkał jeden z zasłużonych historyków toruńskich (również burmistrz) Jacob Heinrich Zerneke, a także współczesny mu rajca toruński i dworzanin króla Jana III Sobieskiego – Jakub Kazimierz Rubinkowski. W średniowieczu przy tej ulicy siedzibę swoją miało Bractwo Kupieckie. Umieszczony w ulicy ciąg znaków handlowych hanzeatyckich kupców toruńskich – Aleja Gmerków, świadczy o jej średniowiecznej świetności.
Ruszyliśmy w kierunku Rynku Staromiejskiego. W Ratuszu Staromiejskim do dzisiaj znajduje się galeria portretów królewskich w sali, w której zakończył życie Jan Olbracht. Ostatni z wizerunków osobiście nadesłał król Stanisław August Poniatowski. W Sali Królewskiej Muzeum Okręgowego obejrzeliśmy nasz toruński „Poczet królów polskich”, czyli cykl portretów władców polskich z XVII wieku. ©
Źródło informacji: Królowie polscy w Toruniu – pod redakcją Mariana Biskupa; Toruń jest … jaki? – Katarzyna Kluczwajd, Andrzej Skowroński
77 wycieczkę z cyklu „60+ z PTTK” zakończyliśmy na Rynku Staromiejskim. Przeszliśmy 6 kilometrów.
Przebieg trasy do wpisania w książeczkach OTP:
07.02.2024r. Toruń - Dworzec Główny PKP, ul. Majdany – platforma widokowa, zamek Dybów, most drogowy im. Piłsudskiego, ul. Żeglarska, Rynek Staromiejski (Droga Królewska - 60+ z PTTK). 6 km
Następna wycieczka 14 lutego 2024r.
Spotykamy się o godz. 10.00 –przystanek MZK Bractwa Kurkowego NŻ, Szosa Chełmińska.
Tematyką wycieczki będą Biesiady monarchów w Toruniu.
Długość przejścia wyniesie ok. 5 km.
Wycieczkę poprowadzi przodownik turystyki pieszej PTTK Teresa Karasiewicz.
ZAPRASZAMY!!!
Relację przygotowała Teresa Karasiewicz – przewodnicząca Komicji Turystyki Pieszej.