W dniu 7 października 2023 roku Oddział Miejski Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego im. Mariana Sydowa w Toruniu zorganizował w kolejną  wyprawie krajoznawczo – pieszej w ramach popularnego cyklu „Wędrówki rodzinne z PTTK”. Spotkanie odbyło się o godz. 8.50  na dworcu PKP Toruń Główny, skąd o godz. 9.30 turyści  wyjechali  pociągiem  do stacji Aleksandrów Kujawski. Na stacji uczestników powitała prowadząca przodownik Hanna Czech i przedstawiła trasę wędrówki. Po zaznajomieniu się z historią Aleksandrowa i obejrzeniu wystawy związanej z kolejnictwem ruszyliśmy na trasę wycieczki, gdzie po drodze zwiedziliśmy Ukraiński Cmentarz Wojskowy. Duktami leśnymi doszliśmy do leśniczówki Pieczenia, po odpoczynku udaliśmy się na trasę do Służewa. W Służewie zwiedziliśmy park  krajobrazowy który  jest pozostałością założenia pałacowego, w którym usytuowany był pałac Służewskich. Park pierwotnie urządzony był jako ogród angielski, którego elementem było niewielkie jezioro. Wybudowany w XVII w. barokowy pałac w Służewie zawierał w swoich murach elementy wcześniej istniejącego tu zamku. Chorągiewki na narożnych wieżyczkach pałacu posiadały datę 1683 r. Pałac spłonął w 1945 r. Po II wojnie światowej pozostałości spalonego pałacu zostały rozgrabione przez miejscową ludność. W parku został postawiony pomnik upamiętniający pobyt F. Chopina związany z miłością do Marii Wodzińskiej jego młodzieńczą miłością, Następnie udaliśmy się do  kościoła pw. Jana Chrzciciela. O parafii w Służewie wzmiankowano w latach 1325-1327. Z tego czasu pochodził też pierwszy drewniany kościół p.w. św. Jana Chrzciciela, który ufundowali właściciele majątku - Służewscy herbu Pomian. Obecny kościół wzniesiono w 1560 r. z zasobów fundacji Jana Służewskiego (wojewody brzesko-kujawskiego) i jego żony Małgorzaty ze Sztemberku Kostkówny. Został wystawiony w miejscu starego, drewnianego, przeniesionego do Brudni obiektu pod Dąbrową Biskupią. Uroczystej konsekracji świątyni dokonał w 1581 r. bp kujawski Stanisław Karnkowski. Pierwszym proboszczem nowego kościoła został kanonik włocławski ks. Mateusz Wyszczelski. Przez kolejne stulecia budynek był wielokrotnie odnawiany. Najbardziej znaczącą przebudowę przeszedł w latach 1898-1899, kiedy to (przy wydatnej pomocy ówczesnych właścicieli Służewa, Wodzińskich), wymieniono sklepienie korpusu nawowego i podwyższono o jedną kondygnację wieżę. Leon Wodziński sprowadził do Służewa znanego rzeźbiarza Wacława Bębnowskiego, któremu zlecił wykonanie rzeźb w świątyni. W okresie II wojny światowej kościół został zamknięty, a następnie utworzono w nim magazyn zboża. Po wyzwoleniu miejscowa ludność uporządkowała i odnowiła zniszczony przez Niemców budynek.  Po zwiedzaniu udaliśmy się w drogę powrotną   do Aleksandrowa Kujawskiego, gdzie zwiedziliśmy historyczny dworzec PKP.  Stacja kolejowa w Aleksandrowie Kujawskim powstała w 1862 roku dla nowo zbudowanej Kolei Warszawsko-Bydgoskiej, jako stacja graniczna między zaborem pruskim i rosyjskim. Stacja miała duże znaczenie, gdyż była jedną z niewielu stacji granicznych pomiędzy Prusami a Rosją (najbliższe stacje graniczne znajdowały się w Mławie i Skalmierzycach). 28 czerwca 1867 po otwarciu linii do Ciechocinka Aleksandrów Kujawski stał się węzłem kolejowym. W 1879 na dworcu miało miejsce spotkanie cesarza Wilhelma I i cesarza Aleksandra II.

W 1920 wyniku postanowień traktatu wersalskiego zmieniono przebieg granic, co spowodowało, że Aleksandrów przestał być stacją graniczną. Przebiegająca przez miasto linia Kutno - Tczew stała się jedną z najważniejszych linii w Polsce, gdyż do wybudowania magistrali węglowej przewożono nią ciężkie wahadła węgla ze Śląska do portu w Gdańsku, a potem również w Gdyni. Duży ruch towarowy spowodował, że podjęto decyzje o przebudowie linii na dwutorową, co spowodowało przebudowę układu torowego stacji. Linię ukończono 16 stycznia 1937 roku. W tym czasie budynek dworca, który był zbudowany jako przejście graniczne, był zbyt duży do nowej roli. Na tym zakończyliśmy naszą sobotnią wędrówkę i pociągiem udaliśmy się do Torunia. Za udział w wędrówce serdecznie dziękuję. Zapraszam na  następną wędrówkę  z PTTK.

                                                                         Opracowała Hanna Czech.